لیست کامل فرهنگ لغت کوچه بازاری مردم ایران قسمت هفتم

ارباب حجت(اهل منطق)
رد زدن-رد پای کسی را گرفتن-نشان به جایی بردن

پوزخند-تبسمی از روی تحقیر و استهزاء
پاشنه بخواب-کفش راحتی

 
آب در چشم نداشتن-شرم و حیا نداشتن

ته خانه-لوازم بی مصرف-بقایای اثاث خانه

از خاک برداشتن-کسی را نواختن و به جایی رساندن

به هم زدن-قطع رابطه کردن
با هم شیر و شکر بودن-نهایت دوستی با هم داشتن
زه کشیدن-سخت شدن زخم-کشیدن عضله ها
پشه زدن-نیش زدن پشه

آب نخوردن-درنگ نکردن

تو بوق زدن-رازی را فاش کردن

خلق الله-مردم

آفتابه‌دزد(دزدی که به ربودن چیزهای بی‌ارزش بسنده می‌کند)

چینه کشیدن-ساختن دیوار گلی

آینه‌ی کسی بودن(یکسره از کسی تقلید کردن)

از بر بودن(مطلبی را در حافظه داشتن)

آب تاختن(پیشاب کردن)

جفنگ-یاوه-سخن بی هوده-هرزه

تند و تیز- تند تیز

جو گندمی-مویی که تک تک سفید شده است-موی سیاه و سفید

 

انگشت بر حرف نهادن(ایراد گرفتن، نکته‌گیری کردن، اعتراض کردن)

تریاک خوردن-خود را با تریاک مسموم کردن

خدا گرفته-بدبخت شده-به عذاب خدا گرفتار شده

درز و دوز-شکافتن و دوختن-راست و ریس کردن کار

بالای منبر رفتن پشت سر کسی-از کسی غیبت کردن-پشت سر کسی بد و بیراه گفتن

جا انداختن-به سر جای خود آوردن

خشت مال-دروغ گو-لاف زن

پیچیدن نسخه-آماده کردن داروی نسخه ی دکتر در داروخانه
جوال رفتن با کسی-با کسی درافتادن

 

خوش دوخت-لباسی که به اندازه و برازنده دوخته شده باشد

پوست و استخوان شدن-بسیار لاغر شدن
زیر دست-تابع-فرمان بردار
از دل و دماغ افتادن-شور و نشاط خود را از دست دادن-بی‌حوصله شدن

به دق آوردن کسی-تا سر حد بیماری روحی یا مرگ کسی را رنج دادن

باد خوردن-هوا خوردن

حرف گوش کردن-حرف شنوی داشتن

خیساندن-در آب فرو بردن-در آب گذاشتن-خیس کردن

زیر جلکی-پنهانی

جفت گیری کردن-جماع کردن حیوانات
پِق-صدای خنده ی ناگهانی

جا در جا-فورن-جا به جا

خِل-خلط بینی

دبه خایه-مبتلا به فتق بیضه

افتادن دست(از فرط کار زیاد در دست‌های خود احساس خستگی بسیار کردن)

رک حرف زدن-بدون پروا و ملاحظه حرف زدن-صریح و روشن سخن گفتن

خس و خاش-آشغال-خس و خاشاک

اهل دود(سیگاری)

آتش‌بیار معرکه-فتنه‌انگیز میان دو دشمن

خون جگر-رنج بسیار-غم فراوان

 
چشم پوشیدن از چیزی-صرف نظر کردن از چیزی

جوخه ی اعدام-جوخه ای که محکوم به اعدام را تیرباران می کند
دوره انداختن-مهمانی ادواری میان عده ای برقرار کردن-کسی را به این سو و آن سو فرستادن
دست راستی-از جناح راست-موافق حکومت

دَنگ-حیران و آشفته-سرگشته و شیدا

برآورد-تخمین

تعریف کردن-به نیکی یاد کردن-ذکر خیر کردن
 

دست پاچه-شتاب زده-مضطرب
اروای ننه‌ات(ارواح بابات)
پول چایی-انعام-بخشش

تنه زدن-با تنه به کسی ضربه زدن
بخت آزمایی-ترتیبی برای تقسیم جایزه میان خریداران بلیت

 

بازیگر-هنرپیشه ی سینما و تئاتر

تناسب داشتن (چیزی) به کسی

جان به لب رسانیدن-صبر و طاقت کسی را تمام کردن

به حساب کسی رسیدن-از کسی انتقام گرفتن-کار کسی را ساختن

راه نزدیک کردن-میان بر زدن-مهمان شدن بر کسی که خانه اش نزدیک است
چارواداری-زشت-وقیح-بی ادبانه

پَرِ گوش و-پره لاله ی گوش

آب سیر-جانور خوش‌رفتار

 
دربست-یک جا-به طور کامل-به طور کلی

پر و پا قرص-دارای اعتقاد محکم-استوار

اخت شدن با کسی-مانوس شدن با کسی

ز ِق زدن-نق نق کردن بچه که مقدمه ی فریادهای و گریه های بعدی است

حیوانکی-کلمه ای در مقام تاسف خوردن به حال کسی
چسی درکن-آدم پر مدعا
چشم و دل دویدن-چشم چرانی کردن-هوس رانی کردن

تلخه-تریاک-سوخته

خرحمال-کسی که فقط کارهای دشوار می کند

زیر جامه-زیر شلواری

آسمان به ابرو پوشیدن(پنهان ساختن امر آشکار)

آفتاب چریدن-بی‌کار بودن-چیزی برای خوردن نداشتن

چنگک-قلاب آهنی نوک تیز

زانو انداختن شلوار-کش آمدن پارچه ی شلوار در قسمت زانو

آب آتش مزاج(می سرخ)

پهلوان پنبه-درشت اندام ولی بی زور-پهلولن دروغی

 

بی چک و چانه-بی گفت و شنود-بی کم و کاست

خرکی-سخت بی ادبانه-خارج از ظرافت

از خجالت آب شدن(بسیار شرمنده شدن)

اختر شمردن-شب‌بیداری

زیر سبیل کسی را چرب کردن-رشوه دادن به کسی

پیش فنگ-جلوی رو قراردادن تفنگ به طور عمودی

جا آمدن حواس-به هوش آمدن

خشک شدن شیر کسی-به کسی که زیاد حرص می خورد و جوش می زند می گویند

دوختن چشم-زل زدن-با دقت چیزی را نگاه کردن

تنبل خان-تن پرور
آش کشک خاله-کار ناگزیر-تکلیفی که بر عهده‌ی کسی باشد

زاغ گرفتن-مسخره کردن-شیشکی بستن

رکابی-دارای رکاب-پیاده ای که به دنبال سواری بدود

دل دار-دلیر-شجاع-معشوق

تاق و توق-آواز بر هم خوردن دو چیز

رفتن توی نخ چیزی یا کسی-چیزی یا کسی را زیر نظر داشتن و پاییدن

انسان(آدم خوب و پایبند به اصول اخلاقی)

خریت-نادانی-حماقت

زیر تشکی-رشوه

دل کسی را زدن-سیر شدن از چیزی-بی میل و رغبت شدن نسبت به چیزی یا کسی

اخت بودن-سازگار و هماهنگ بودن-مانوس بودن

پا سوخته ی کسی شدن-عاشق کسی شدن-زیان بردن به علت دوستی با کسی

بد شیر-متقلب-بد جنس

پمپ بنزین-جایی که به وسایل نقلیه بنزین می دهند

 

خاک تو سری کردن-نزدیکی کردن زن با شوهر

ترش ابرو-عبوس

دست پیش-گدا

انگشت در سوراخ مار کردن(دانسته خود را هلاک کردن)

پیه آوردن-چاق شدن

 

دم و دود-مجلس گرم مهمانی-دود تریاک و شیره و سیگار و چپق

بی اختیار-بدون اراده و تصمیم
 

افتادن دست(از فرط کار زیاد در دست‌های خود احساس خستگی بسیار کردن)

بنا را بر چیزی گذاشتن-قرار را بر چیزی گذاشتن-چیزی را ماخذ گذاشتن

کار شگفت‌انگیز کردن

پهلو گرفتن کشتی-به ساحل رسیدن و ایستادن کشتی

چنگول چنگولی-مجعد-حلقه حلقه-پر چین و شکن

آفتاب را به‌گز پیمودن-کوشش بی‌هوده کردن

پت پتی-موتور سیکلت

از گلیم خود پا را درازتر کردن(از حد (توانایی) خود تجاوز کردن)

اصحاب منقل(اهل گفت‌وگو و سخن)

جلف-سبک-کسی که حرکات سبک دارد

الانه-همین حالا-هم اکنون

دده مطبخی-آدم کثیف و بد بو

جنجال-هیاهو-داد و فریاد-غوغا

دور اندیش-پایان نگر-پیش بین-عاقبت اندیش

تخم دو زرده-چیز بسیار عزیز و گرامی

پیش پا افتاده-کم ارزش-حقیر-معلوم-آشکار

آدم عوضی-کسی که ظاهرش با باطنش یکی نیست-بدطینت

جیغ و ویغ-داد و فریاد

پایین دست-طرف پایین
از روی معده حرف زدن-بدون تعمق و بدون منظور چیزی گفتن

 

دو پشته سوار شدن-دو نفری بر ستور یا وسیله ی نقلیه سوار شدن

 

رخت آویز-جا رختی-چوب لباسی

خر خود را راندن-تنها به فکر خود بودن-به کار خود ادامه دادن

پالان خر دجال-کار پایان ناپذیر

آستین افشاندن-رقصیدن-انکارنمودن-انعام دادن

ذِله آمدن-به ستوه آمدن-خسته و عاجز شدن

 

زردی کشیدن-تحمل کردن-سختی دیدن-انتظار کشیدن

خون خون کسی را خوردن-بسیار خشمگین شدن و چیزی نگفتن

بد قواره-بد ریخت-بد ترکیب

خدا بیامرز-مرحوم-مغفور

ای والله(در مقام تایید و اعتراف به برتری کسی گفته می‌شود، آری به خدا)

خود را گم کردن-خود را برتر از آن که هست دانستن-سابقه ی خود را فراموش کردن

چاک دادن-شکافتن-پاره کردن

پهلو فنگ-نگاه داشتن تفنگ به موازات و عمود بر زمین

دست کسی آمدن-آگاهی پیدا کردن-فهمیدن-بو بردن
چاخان گفتن-دروغ و گرافه گفتن

پیله کردن به کسی-با مزاحمت اصرار و پافشاری کردن به کسی-پاپی کسی شدن
از پشت کوه آمدن-بی‌خبر از آداب و رسوم بودن-دهاتی بودن

از کیسه شدن-هدر شدن-ضرر کردن

جِز-صدای تماس آب با آتش-صدای تف دادن چیزی در روغن

 

 

بشکن بشکن-وقت شادی و شادمانی-جشن و سرور

به درک- به جهنم

دم دما-نزدیک-حدود-حوالی

داغ کسی را تازه کردن-کسی را به یاد مصیبتش انداختن
جان دادن برای چیزی-برای چیزی سخت مناسب بودن

 

 

جاده خاکی-راهی که با وسایل فنی ساخته نشده است
چیل-آدم بد بیار

حرف‌های بی‌ سروته و بی‌ربط زدن

دور از شما ب-لانسبت

تکیه-محلی برای روضه خوانی-پشت به چیزی دادن

خط کش-وسیله ای برای زسم خط

 
پای چوب ایستادن-منتظر آغاز فروش در میدان یا بازار ماندن

خُلق تنگ-عصبانی-خشمگین

به راست راست-فرمان نظامی برای گردش به راست

 

آب نمک زدن-با شیرین زبانی گفتن

 

تخم دو زرده-چیز بسیار عزیز و گرامی

راه مکه-کهکشان

از دماغ فیل افتادن-بسیار متکبر و خودبین بودن

چار طاق باز گذاشتن-کاملن باز گذاشتن

رحمت به . . .-صد رحمت به-هنگام برتری دادن چیزی به کار می رود: رحمت به آب حمام

خر لنگ خود را به منزل رساندن-با وجود سختی کار را به پایان رساندن

داشتن-مشغول بودن

دست پاک-درستکار

باور کسی شدن-گرفتار توهم شدن-تحسین و تمجید دیگران را حقیقت دانستن

الانه(همین حالا، هم اکنون)

اَنَک کردن-تحقیر کردن-خجالت دادن

دیوار مردم بالا رفتن-دزدی کردن

چپ بُر-نوعی اره ی دستی
رودل کردن-به سنگینی معده دچار شدن

چراغ باران-چراغانی

پای خود را کنار کشیدن-دخالت نکردن

دستِ راست-سمت راست

درگیر شدن-گرفتار شدن-دچار آمدن-برخورد کردن

تا خوردن-کج شدن-خم شدن-انحنا برداشتن

چنگلوک-مچاله شده-درهم و برهم-بی قواره
رو دست کسی گذاشتن خرج-کسی را در خرج انداختن
بالاخانه را اجاره دادن-تهی مغز بودن-افکار ابلهانه داشتن

بالش نرم زیر سر کسی گذاشتن-به کسی وعده های شیرین دادن

بد دهن-کسی که پیوسته فحش و ناسزا می گوید
باد به پشت کسی خوردن-بر اثر بیکاری تنبل و تن پرور شدن

جنگ زرگری-دعوای دروغین-جنگ مصلحتی

آتش زیر پا داشتن(بی‌قرار بودن)

تشر زدن-سرزنش کردن با فریاد-توپیدن

به هر تقدیر-در هر صورت-خلاصه

پوست پیازی-نازک و بی دوام

ار زبان کسی(از قول کسی)

 

پیش کسوتی-قدمت و برتری

چمچاره-در پاسخ به پرسش احمقانه می دهند

پا جوش-شاخ های فرعی متصل به ریشه ی درخت

چروک خوردن-نگا. چروک افتادن
جشنواره-جشن فزهنگی-فستیوال
بی معنی- بیخود

حلیله و ملیله-چیز موهوم-داروی بی خاصیت-روغن میخ طویله
خاله وارَس-آدم فضول

ترق و تروق-سر و صدای به هم خوردن دو یا چند چیز

خاک کردن-دفن کردن-در گور نهادن-پشت حریف را در کشتی به زمین رساندن

در آمدن از جلوی کسی-با کسی مقابله به مثل کردن-در برابر کسی مقاومت کردن

ریغ افتادن-اسهال گرفتن-به تر و ور افتادن

خون جگر خوردن-رنج بسیار کشیدن-غم فراوان خوردن

دست انداز-ناهمواری راه و جاده

خیت کردن-شرمنده کردن-کنفت کردن-بور کردن

آبِ دندان-حریف ساده
تمام و کمال-کامل-به تمامی

 

تَک-بی نظیر-مفرد-تنها

خروس قندی-آب نباتی به شکل خروس

 

تاب خوردن-بازی کردن با تاب-پیچ و خم برداشتن

 

برای کسی آش پختن که یک وجب روغن داشته باشد-زمینه ی تنبیه و گوشمالی برای کسی آماده کردن

دو دستگی-اختلاف عقیده-عدم اتفاق

به دم و دود رسیدن-سر و سامان یافتن

دهنی شدن-آب دهان خوردن به غذا یا چیزی

حق التدریس-مزد آموزگار
تشنه ی چیزی بودن-یه چیزی سخت اشتیاق داشتن
 

اله و بله کردن-لاف زدن-چنین و چنان گفتن

از کاسه درآمده(بیرون‌زده، ورقلمبیده)

خودفروشی کردن-فاخشگی کردن-خیانت کردن

دسته کوک-ساعتی که از محل دسته کوک می شده است

اشک کوه-یاقوت-لعل

ارزانی-بخشیدن-دادن

زبان به دهان کسی گذاشتن-به کسی حرف یاد دادن-حرف توی دهان کسی گذاشتن

دمبل و دیمبو-صدای دایره و دمبک-صدای بزن و بکوب
اَتَر زدن-فال بد زدن

پیچه-نقابی که در گذشته زنان بر روی می گذاشتند

 

د ِ ؟-واقعن ؟-راستی ؟

زُل زدن-خیره نگاه کردن

جِر خوردگی-بریدگی-پارگی
جفت گیری کردن-جماع کردن حیوانات

آوار شدن سر کسی-بی‌خبر نزد کسی در آمدن

دومندش-دوم از آن

از چپ و راست-از همه سو-از همه جا

دسته راه انداختن-دسته و جمعیت ترتیب دادن

پاره شدن بند دل-بسیار ترسیدن

چشم واسوخته-چشم برتافته

درز گرفتن-کوتاه کردن سخن-اصطلاح خیاطی برای کوتاه کردن اندازه ای در لباس

دمدمی مزاج-دمدمی
به جلز و ولز افتادن-به گریه و التماس افتادن

بز گرفتن-جنس ارزان و پر سود گیر آوردن

رنگ نداشتن حنای کسی-اعتباری نداشتن حرف یا عمل کسی

زنبور زدن-نیش زدن زنبور

بعد از نود و بوقی-پس از مدتی دراز

خر کردن کسی-کسی را با چاپلوسی فریفتن

دوش فنگ-نهادن قنداق تفنگ در کف دست و لوله ی آن بر دوش

زیپو-بی رنگ و رو-بی رمق-رقیق و بی مزه

رمباندن-خراب کردن

خوب-کافی-بسیار

جغور بغور-جگر و دل و قلوه ی گاو یا گوسفند که خرد کرده و با پیاز در روغن سرخ کنند

زد و بند-ساخت و پاخت-بند و بست-توطئه

خاک کردن-دفن کردن-در گور نهادن-پشت حریف را در کشتی به زمین رساندن

 

دستک دمبک درآوردن-پاپوش دوختن-اشکال تراشی کردن

خوابیدن-خراب شدن-فرو ریختن

پای کسی را گرفتن-زیانی به کسی وارد شدن

چشم انداختن-نگاه کردن

 

برات شدن به دل کسی-گواهی درونی پیدا کردن-گواهی دادن دل
ته کشیدن-تمام شدن-به آخر رسیدن

حظ کردن-لذت بردن

تخمی-به درد نخور-بی مصرف

 

چاقاله ،-چغاله میوه ی هسته دار نارس

ز ِله کردن-به تنگ آوردن-به ستوه آوردن-عاجز کردن

دم خروس از آستین کسی پیدا بودن-آشکار بودن نشانه ی کار خلاف

روکش-پوشش یا ورقه ای که روی چیزی می کشند

رها کردن به امید خدا-دست کشیدن و به جریان روزگار واگذار کردن

چرند اندر چرند-پرت و پلا

در قال را گذاشتن-به سکوت برگزار کردن-مسکوت گذاشتن

چماق دار-زور گو-کسی که با زور مقصود خود را به دیگری تحمیل کند

آمد نیامد داشتن-روی دادن واقعه‌ای که احتمال فرخنده و نحس‌بودن هر دو در آن هست

جای کسی را خالی کردن-در جایی از کسی یاد کردن و آرزو کردن که کاش می بود

حساب پس گرفتن-به روشن کردن حساب واداشتن
رای دادن-نظر دادن به انتخاب چیزی یا کسی

چارگوش-مربع-دارای چهار زاویه-چهار خانه

تمدن-شهری گری- مجازن: تربیت و ادب

زیر دین رفتن-قرض دار شدن-مدیون شدن

برق از کسی پریدن-سخت ترسیدن-جا خوردن

ادرار کوچک(شاش)

 

از خر شیطان پایین آمدن(از لجاجت دست برداشتن، از تصمیم نادرستی منصرف شدن)

ساییدن دندان ها به یکدیگر به هنگام خشم یا در خواب

رفیق بازی-زیاده روی در دوستی کردن